Het slaapritme van een pasgeboren baby is compleet anders dan dat van een volwassene. Baby’s hebben namelijk nog geen dag,- en nachtritme en slapen maar een paar uur aan één stuk. Als kinderen ouders worden gaan ze steeds later op de dag weer slapen, totdat ze de bijna hele dag wakker kunnen zijn en de nacht doorslapen.
Maar wanneer is het geschikte moment om je kind te laten stoppen met middagdutjes? Kan het overslaan van het dutje een negatief effect hebben op de ontwikkeling of kunnen kinderen ook wel zonder? In deze blogpost geven we (toekomstige) ouders tips over dutjes voor jonge kinderen.
Waarom is slaap belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen?
Slaap is net zo belangrijk voor de cognitieve ontwikkeling van je baby als voor hun fysieke groei. Er is een direct verband tussen leerprocessen en slaap, omdat terwijl het lichaam rust terwijl we slapen, de hersenen nooit “uit” staan.
Slapen helpt ons vooral bij het verwerken van nieuwe informatie, door deze te verplaatsen van het kortetermijn- naar het langetermijngeheugen. Belangrijke feiten worden gescheiden van onbelangrijke, en creëren daarbij nieuwe verbindingen in de hersenen. Tegelijkertijd wordt onbelangrijke informatie uitgesorteerd zodat deze de volgende dag weer vervangen kan worden door onbelangrijkere dingen. Daarom raden sommige wetenschappers aan om ‘s avonds voor bedtijd nog een keer met je kind door te nemen wat ze die dag geleerd hebben.
Daarnaast maakt ons lichaam ‘s nachts groeihormonen aan, dit gebeurt tijdens de diepe slaapfase. Daarom wordt deze fase gezien als de belangrijkste van de vijf slaapfases die we ‘s nachts doorlopen. Daarnaast wordt het immuunsysteem van kinderen ‘s nachts versterkt, zodat ze niet zo vaak ziek worden.
De hersenen herstellen zichzelf ‘s nachts
Amerikaanse onderzoekers hebben ontdekt dat de hersenen niet alleen groeien en ontwikkelen, maar zichzelf ook herstellen gedurende de nacht. Dit proces begint al voordat dreumessen de leeftijd van twee en een half bereiken. Te lang niet slapen is schadelijk, voor zowel volwassenen als kinderen, omdat het een negatief effect heeft op onze neurologische ontwikkeling. Hoewel de belangrijkste taak van de hersenen in de eerste vijf jaar groei is, beginnen de hersenen zich al vanaf twee en een half jaar te herstellen.
Vanaf welke leeftijd kan je dreumes het dutje overslaan?
Elk kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo, dus het is lastig om een algemeen antwoord te geven op deze vraag. Als kinderen ouder worden hebben ze steeds minder slaap nodig en vanaf een bepaalde leeftijd hebben ze geen dutje meer nodig.
De meeste 3-jarige kinderen doen nog een dutje, minstens een keer per dag. Zelfs de helft van de 4-jarigen doet nog een dutje. De meeste kinderen van vijf en zes kunnen zonder dutje overdag. Grote veranderingen in het leven van je kleintje, zoals naar school gaan, kan ervoor zorgen dat ze overdag weer wat meer slaap nodig hebben. Dat komt doordat ze een heleboel nieuwe informatie moeten opnemen en verwerken, dus het is niets om je zorgen over te maken.
Wanneer heeft je dreumes geen middagdutje meer nodig?
Om te bepalen of je kind nog een middagdutje nodig heeft moet je letten op hoe je kind zich gedraagt overdag. Veel kinderen stoppen uit zichzelf met slapen. Als je het niet zeker weet kun je jezelf de volgende vragen stellen:
Is mijn kind de hele dag actief en kan het tussen de middag niet in slaap komen?
Als je kind de hele dag vol energie zit is het waarschijnlijk tijd om te stoppen met het middagdutje. Kinderen vinden het dan dan vaak lastig om ‘s middags in slaap te komen en gaan liever wat anders doen.
Als je kind wat rusteloos is en vaak wat gaat jengelen zonder dutje kun je proberen om de tijd van het dutje te veranderen. Voor het natuurlijke ritme van je kleintje is een dutje tussen twaalf en twee het beste. Je kunt ook de lengte van het dutje aanpassen. Een tweejarige zou één of twee uurtjes moeten slapen, iets oudere kinderen hebben aan een half uur tot een uurtje genoeg.
Kan mijn kind ‘s avonds makkelijk in slaap komen?
Omdat de diepe slaapfase het belangrijkste is voor kinderen is het essentieel om ervoor te zorgen dat je dreumes ‘s nachts voldoende slaap krijgt. Als je kleintje ‘s avonds lastig is slaap komt is het beter om de tijd van het middagdutje wat korter te maken dan de bedtijd later te maken.
Als de slaap naar achteren wordt verschoven, wordt de slaaptijd korter en de diepe slaap ook. Als je kind 's avonds niet in slaap wil vallen, moet je het tijdstip van het dutje heroverwegen, want dit kan het inslapen bemoeilijken.
Wordt mijn kind ‘s ochtends erg vroeg wakker?
Als kinderen overdag veel slapen worden ze vaak ‘s ochtends vaak vroeger wakker. Dit is een teken dat de dutjes mogen worden weggelaten. Als je merkt dat je kind wat rusteloos is zonder dutje kun je de tijd van het dutje geleidelijk verkorten, totdat je kind geen middagslaapje meer nodig heeft.
Wat is de beste manier om mijn kind te laten wennen aan het stoppen met middagdutjes?
Een abrupte overgang van dutje naar geen dutje kan lastig zijn voor jonge kinderen omdat ze routine nodig hebben in hun dag. In plaats van opeens te stoppen met middagdutjes kun je ze ook vervangen door een rustperiode. Gedurende deze tijd krijgen de kinderen de keuze om een kort dutje te doen of wat rustige activiteiten.
Een vaste plek en tijd zijn het beste voor deze rusttijd. Een rustige activiteit is bijvoorbeeld lezen, een puzzel maken of kleuren. Deze tijd is belangrijk zodat de energiereserves niet volledig worden uitgeput en dat wat geleerd wordt kan worden opgeslagen. Door spannende activiteiten worden de kinderen te veel geprikkeld en zullen ze 's avonds moeilijk de slaap kunnen vatten.
Hoe creëer ik een goede slaapomgeving voor mijn kind?
Voor dutjes hoef je geen speciale maatregelen te nemen om te zorgen dat je kind goed slaapt. ‘s Avonds is dat wat anders, omdat een goede nachtrust zo belangrijk is voor de ontwikkeling. Voor een goede slaapomgeving is een zo eenvoudig mogelijk babybedje het beste. Baby’s hebben geen kussen of deken nodig, een goede babyslaapzak is voldoende.
De kamertemperatuur moet tussen de 16 en 18 graden zijn en je baby moet niet te warm worden aangekleed om te voorkomen dat je baby steeds wakker wordt. Je kunt voelen of je baby zweet door de vochtigheid van de nek. Koude handen en voeten zijn geen zeker teken dat je baby het koud heeft, omdat de bloedsomloop van de kleintjes nog niet zo goed werkt.
Producten van Zizzz om je baby beter te laten slapen
Kinderen moeten ‘s nachts goed gekleed zijn voor een goede nachtrust. Om te zorgen dat ze het niet te warm of te koud krijgen zijn pyjama’s van natuurlijke materialen de beste keuze. We hebben pyjama’s van biologisch katoen met GOTS-keurmerk, gemaakt zonder chemicaliën in zes kindermaten en 3 damesmaten. Daarnaast hebben we onesies voor baby’s in wit, met blauwe strepen en de lucky star.
Conclusie
Slaap is essentieel voor baby’s en kinderen. Tijdens het slapen worden kortetermijn herinneringen verplaatst naar het langetermijngeheugen en produceert het lichaam groeihormonen. Slaaptekort heeft een negatief effect op de mentale en fysieke ontwikkeling en het voorkomt dat nieuwe informatie kan worden vastgelegd in het langetermijngeheugen.
Of het tijd is om je dreumes tussen de middag naar bed te brengen hangt af van hoe je kleintje zich gedraagt gedurende de dag en hoe goed ze zonder middagdutje kunnen. Let goed op wat je kind nodig heeft en vervang slaapjes geleidelijk door rustperiodes.