Mensen gebruiken al duizenden jaren wol. Daarom zijn er nu ook zoveel soorten wol op de markt.
De verschillen tussen de wolsoorten zijn de dieren waarvan de wol komt en de manieren waarop de wol verkregen wordt. Nieuwe wol ofwel scheerwol is een bijzondere wolsoort, met unieke eigenschappen waaraan synthetische materialen niet kunnen tippen. In deze blogpost leggen we uit wat het verschil is tussen scheerwol en andere soorten wol, en welke soorten wol er nog meer zijn naast schapenwol.
Wat is scheerwol en hoe verschilt het van andere wol?
Het verschil tussen gewone wol en scheerwol zit vooral in de manier waarop het verkregen wordt, scheerwol is namelijk exclusief afkomstig van levende schapen. Naast scheerwol zijn er ook andere wolsoorten zoals geregenereerde of shoddy wol, wat wordt gemaakt van oude wol en daarmee een gerecycled product is. Er is ook tanner’s wol, afkomstig van geslachte dieren en er is ook wol afkomstig van dieren die op natuurlijke wijze zijn gestorven.
Jaarlijks wordt ongeveer 2,2 ton scheerwol geproduceerd in ongeveer 100 landen. Wolschapen worden één keer per jaar geschoren en zorgen voor ongeveer 4 tot 4,5 kg ruwe wol. Na het scheren wordt de wol gesorteerd en op kwaliteit beoordeeld. De volgende kwaliteiten worden beoordeeld:
- De fijnheid van de vezels
- Zuiver wolgehalte (omdat wol vervuild is door vuil en wolvet)
- De lengte van de vezels
- De sterkte van de vezels
De fijnheid van de vezels wordt vooral beïnvloed door de klimatologische en genetische omstandigheden. Duitse wol heeft een gemiddelde fijnheid van 28,5 tot 38 micron, terwijl Australische wol een fijnheid van 19,5 tot 21,5 heeft. Australische wol is dus van hogere kwaliteit en fijner dan Duitse wol. De beste kwaliteit scheerwol komt over het algemeen uit Nieuw-Zeeland.
Wat betekent de term “wol” precies?
De term “wol” verwijst in het algemeen naar de fijne vacht van dieren, die afkomstig kan zijn van verschillende zoogdieren. “Wol” verwijst naar de spinbare haren van de ondervacht. Volgens de Wet op de etikettering van textielproducten heeft "wol" alleen betrekking op de vezels van de vacht van de schapen of op het mengsel van schapenwol en wol van andere dieren. De term "wol" zegt echter niets over de kwaliteit van de stof.
Als de stof exclusief uit schapenwol bestaat worden de termen 100% of puur regelmatig gebruikt.
Verschillende soorten wol en hun afkomst
Naast schapen komt wol ook van andere dieren, zoals kasjmiergeiten, angorageiten, angorakonijnen, kamelen, alpaca's, lama's, muskusossen en jaks.
Schapenwol
De verschillende soorten schapenwol zijn te onderscheiden door hun afkomst, eigenschappen en kenmerken en de kwaliteit. Merinowol is de fijnste wol en heeft een lengte van 40 tot 120 mm. Dankzij de golvende structuur van merinowol kan het vocht goed absorberen en heeft het ook een isolerend effect. Daarnaast is het zeer elastisch en irriteert het de huid niet.
Gemengde wol heeft een lengte van 50 tot 180 mm en is wat robuuster dan Merinowol. Het is een kruising tussen grove wol en merinowol. Lange wol is tot 400 mm lang en nauwelijks gekruld, daarom heeft het meer glans. Grove wol is helemaal niet gekruld en daarom is het niet geschikt om met de hand te spinnen. Het wordt vaak gebruikt als isolatiemateriaal.
Quiviutwol
Qiviut is een van de zeldzaamste wolsoorten, het is een van de fijnste natuurlijke vezels. Het komt van muskusos, die vooral in koude gebieden leeft zoals Groenland, Canada en Alaska. De muskusos kan ongeveer 2,5 kg quiviutwol per jaar leveren.
Deze ossen worden echter niet geschoren maar gekamd om de wol te verkrijgen, wat een bijzonder arbeidsintensief proces maakt.
De vezel zelf is 10 tot 20 micron, het is zeer fijn en enorm gewild. Qiviutwol is ongeveer 8 keer zo warm als schapenwol en is zeer comfortabel om te dragen. Daarnaast stoot het geuren af en is het door het lage vetgehalte perfect voor mensen met allergieën.
Geitenwol
De wol van geiten is verdeeld in mohair- en kasjmierwol. Mohair is afkomstig van Angorageiten en kasjmier van kasjmiergeiten.
Angorageiten komen oorspronkelijk uit de Turkse provincie Ankara, maar tegenwoordig zijn de dieren te vinden in landen als Zuid-Afrika, Australië, Lesotho en Madagaskar. Het krullende, lange, spiraalvormige haar van Angorageiten wordt mohair genoemd.
Angorageiten worden twee keer per jaar geschoren en produceren 3 tot 6 kilo mohairwol per jaar. Hoe fijn de vezel is is afhankelijk van de leeftijd van de geschoren dieren. Jonge dieren die voor het eerst geschoren worden hebben de fijnste wol, van 24 tot 29 micron. De vezels van volwassen angorageiten zijn tussen de 34 en 40 micron. Door de uitstekende fijnheid voelt mohairwol ook ongelooflijk zacht aan op de huid. Mohairwol is daarnaast waterafstotend en heeft een antibacteriële werking.
Kasjmiergeiten leven meestal in China, Mongolië of het Midden-Oosten. Kasjmierwol is afkomstig van de ondervacht van de kasjmiergeit en is verkrijgbaar in wit, grijs, bruin of zwart. De hoogste kwaliteit kasjmier komt uit de binnenlanden van Mongolië, omdat de vacht hier het best groeit door de extreme klimatologische omstandigheden in de regio.
Kasjmier wordt ook beschouwd als kostbare wol, omdat het een fijnheid heeft van 15 tot 19 micron. De wol die gebruikt wordt voor kasjmier wordt verkregen door de vacht uit te kammen in het voorjaar, als de dieren hun zomervacht krijgen. Per dier kan slechts 150 gram van de fijne kasjmierwol worden uitgekamd.
Alpaca en kamelenwol
Alpaca's komen oorspronkelijk uit Peru, maar worden nu ook in delen van Duitsland gefokt. De wol van alpaca's is verdeeld in twee soorten: Huacaya en Suri. Huacaya-wol heeft fijne en geplooide wolvezels, terwijl vezels van Suri een gekruld maar glad oppervlak hebben. Alpacawol is hol van binnen en kan lichaamswarmte opslaan, daarom is het ideaal om de drager tegen de kou te beschermen. De dieren worden één keer per jaar geschoren en produceren drie tot vijf kg alpacawol.
Kamelen komen vooral voor in Azië en Afrika. Bij kamelen wordt onderscheid gemaakt tussen de grove bovenlaag en het zachte donshaar. Als de kameel verhaart verliest hij zo’n 5 tot 7 kilo zachte ondervacht. Fijne kamelenwol is slechts 17 tot 22 micron dik, en dus vergelijkbaar met kasjmier. Kamelen wol heeft een verkoelend effect op de huid in de zomer en beschermt tegen de kou in de winter.
Wat zijn de kenmerken van scheerwol en andere wolsoorten?
Vergeleken met synthetische vezels hebben natuurlijke vezels unieke eigenschappen. Omdat wolvezels vrije ruimtes hebben tussen de vezels kunnen ze kou en warmte uitermate goed isoleren. Daarnaast absorberen natuurlijke materialen geurtjes nauwelijks, als je ze regelmatig lucht houden ze helemaal geen geuren vast.
De verschillende soorten wol in deze blogpost zijn pure en recyclebare natuurlijke producten. Ze kunnen namelijk gecomposteerd worden en dragen daarom niet bij aan de milieuvervuiling van de textielindustrie. Een ander verschil tussen scheerwol en andere wolsoorten is de fijnheid van de vezel. Scheerwol is wat dikker dan andere wolsoorten, met een sterke krimp. Daarom kan het veel vocht absorberen en wordt het vaak gebruikt als vulling voor beddengoed.
Of het nu gaat om scheerwol of andere soorten, wol is ontzettend veelzijdig en kan op vele manieren gebruikt worden. Wol wordt niet alleen gebruikt om kleding te maken, maar ook voor tapijten en breisels. Wol heeft ook technische toepassingen, zoals voor de isolatie van vliegtuigen. Omdat wol erg moeilijk te verbranden is, wordt het gebruikt om werkkleding te maken. Daarnaast wordt wol van lage kwaliteit vaak gebruikt als isolatiemateriaal.
Scheerwol in dekens en nachtkleding van Zizzz
Onze scheerwol komt rechtstreeks van de tevreden schapen die in de prachtige Zwitserse Alpen zijn opgegroeid. Bij Zizzz zweren we bij de unieke eigenschappen van scheerwol en daarom gebruiken we het als vulmateriaal in onze wollen dekbedden, wollen kussens, babydekens en babyslaapzakken. Tegelijkertijd ondersteunen we de Zwitserse boeren bij het behoud van het landschap, omdat gecontroleerde begrazing helpt om erosie te voorkomen.
De scheerwol in onze wollen dekbedden heeft temperatuurregulerende eigenschappen, die overmatig zweten en warmteophoping voorkomen. Bij de productie van onze producten hebben we ook aan de allerkleinsten gedacht. Daarom hebben we ook slaapzakken voor baby's en kinderen die gevuld zijn met scheerwol. Onze slaapzakken zijn zeer duurzaam en kunnen het hele jaar door gebruikt worden.